4 valkuilen van Horsemanship

De 4 grootste valkuilen van mensen die vanuit het hart met hun paard leren werken

Soms lijkt het in de paardenwereld alsof de horsemanship wereld en de sportwereld lijnrecht tegenover elkaar staan. De grootste clichés “De sportwereld houdt niet van hun paarden, maar enkel van de prestaties die ze leveren”, of “horsemanship liefhebbers zijn mensen die maar wat rondhobbelen en hun paarden in de weide aan hun lot overlaten”. Ik kan het niet helpen, maar zo’n statements doen mijn ogen toch altijd spontaan een beetje rollen in hun oogkassen. Ook ik heb mijn weg tussen deze twee extremen moeten vinden, en ik kan je al verklappen: zo zwart-wit is het helemaal niet. Wat als we het beste van beide werelden zouden kunnen samenvoegen? Wat als mensen uit de sportwereld hun kennis over biomechanica en het progressief opleiden van een paard zouden kunnen combineren met een gedegen kennis van de paardenpsychologie en een filosofie die het welzijn van het paard voorop zet? Wat als meer horsemanship gerichte mensen ook leerden hoe een paard in elkaar zit en progressiever worden in hun sessies? Ik stel me dan altijd een of andere superhero voor, die sierlijk de piste rond danst met een vrolijk, enthousiast paard. Het kan écht hoor, zo ken ik er wel een paar! En dat is ook het plaatje waar ik naar streef.

Zelf ben ik niet zo van de kritiek geven op mensen die anders denken dan ik. Artikels die de sport in de grond boren bestaan er mijn inziens wel genoeg. Pas op, dat neemt niet weg dat ik heel wat aan de sportwereld zou willen veranderen, dat is ook waarom ik doe wat ik doe, een steentje bijdragen vind ik altijd interessanter dan wild met de sloophamer om me heen slaan 😉 Dus in deze post wil ik eventjes een kritisch oog werpen op het stukje waarvoor ik zelf ‘gekend’ sta: het horsemanship stukje. Want soms kan het net interessant zijn om even in eigen boezem te kijken! Want ook deze wereld is niet heilig hoor, ook voor mensen die vanuit hun hart voor paarden meer wil leren over horsemanship zijn er valkuilen. Ik kan het weten, ik ben er ook met momenten schuldig aan (geweest), zoals met alles is dit een proces. Dit zijn de 4 grootste valkuilen;

–          Creëren van een ‘respectloos’ paard: 

Dit is iets wat ik helaas wel vaker tegenkom. Vaak zijn mensen dan ook verrast dat hun eerste horsemanship les net gaat over grenzen aangeven en leren communiceren dat het paard je ruimte kan geven en licht op je hulpen kan zijn. Het is niet omdat we van onze paarden houden en een goeie relatie willen opbouwen, dat ze zomaar alles mogen doen. Goede afspraken maken goede vrienden. En het gaat net zo met kinderen, toch?

–          Passief oefenen van slechte biomechanica:

Wat bedoel ik met passief? Mensen die aan horsemanship starten zijn vaak niet het type mensen dat hun paard in de krul trekt, met allerlei hulpteugels in een vreemde positie brengt en zo actief de verkeerde spiergroepen gaat trainen. Maar wat ik wél vaak zie is een soort passief oefenen van een bewegingspatroon dat voor het paard eigenlijk niet zo gezond is. In het begin leren mensen met een losse teugel rijden en de communicatie te verbeteren. Dat is natuurlijk erg nodig en interessant om te leren, maar daar is wel een kanttekening aan te maken. Uren rondhobbelen op een paard dat scheef loopt en zijn rug weg trekt kan ook voor blessures en allerlei problemen zorgen. Je hoeft echt niet naar de volgende olympische spelen dressuur te gaan, maar een basiskennis rechtrichten en gezonde biomechanica is echt geen overbodige luxe

–          Een verveeld en ‘zielloos’ paard: 

Dat is een opmerking die je vaak krijgt als mensen horen dat je ‘aan horsemanship doet’ (nog zo een rare uitdrukking, horsemanship is geen discipline maar een manier van ‘zijn’). Men zegt dat bij deze paarden de ‘ziel’ een beetje uit de ogen verdwenen is, dat ze maar als robots de rare oefeningen uitvoeren die ze al jaren uitvoeren. Dat is natuurlijk helemaal niet waar horsemanship om draait, maar ik kan wel begrijpen van waar deze opmerking komt. 

Als je in het begin nieuwe dingen leert, herhaal je die heel vaak, tot je ze in de vingers hebt. Vooral de perfectionisten onder ons kunnen hier soms te ver in gaan. Een van de valkuilen bij het leren van iets nieuws is nu eenmaal dat je op een plateau terecht komt voor je doorstoot naar een volgend niveau. Dat is in de sport niet anders. Net zoals je soms een ruiter 10 jaar later terug kan tegenkomen en er is niet zo veel veranderd in hoe hij en het paard presteren, zie je ook vaak ‘horsemanshippers’ die na 10 jaar nog steeds dezelfde oefeningen uitvoeren met exact dezelfde kwaliteit. Daar komt het stukje ‘progressief’ zijn kijken. Almaar dezelfde oefeningen op hetzelfde niveau doen (welk soort oefeningen dit dan ook zijn), is inderdaad moordend voor de motivatie van een paard. Hoeveel je oefeningen moet herhalen of net nieuwe oefeningen kan introduceren, is natuurlijk afhankelijk van paard tot paard,  maar over het algemeen probeer ik wel echt als mijn paard iets gesnopen heeft en de sleur erin komt, mezelf verder te ontwikkelen zodat ik door kan stoten naar een volgend niveau.

–          Helemaal niets meer durven vragen van je paard:

Ook dat zie ik vaak! Eens mensen de klik maken om meer over de psychologie van het paard te leren, slaan ze soms helemaal door naar de andere kant. Ze willen graag geliefd en leuk gevonden worden door hun paard en durven ineens niets meer te vragen. Omdat ze vinden dat ze geen druk mogen gebruiken, omdat ze het ‘ethisch’ niet verantwoord vinden hun paard te vragen om iets te doen,… Dus hebben ze een paard in de weide waar ze naar kijken en blijven ze op hun honger zitten wat tijd met paarden betreft. Begrijp me niet verkeerd, ik zeg echt niet dat iedereen moet rijden en het hoogste niveau moet halen, als jij en je paard hier gelukkig van worden, wie ben ik dan om te zeggen dat het anders moet? Maar daar knelt het schoentje naar mijn mening net, wordt het paard daar echt gelukkiger van? In de natuur verandert de omgeving continu, hebben ze een hele hoop soortgenootjes waar ze vanalles mee kunnen doen, en is overleven al een avontuur op zich. Maar naar mijn ervaring (als je het goed doet!) vinden onze paarden, die meestal (als ze geluk hebben) met een beperkt aantal soortgenoten in contact komt, en in een afgesloten weide terecht komen, of zelfs continu in een stal, het net leuk om iets samen met ons te ondernemen! Het is aan ons om uit te zoeken hoe we dat het beste kunnen doen, zonder overmatig druk gebruik en al zeker zonder het paard ongelukkig te maken. Soms kan het echt dat je even moet doorzoeken op iets wat je paard daarna wel als heel leuk ervaart!